Święty, diakon i męczennik
Diakon Rhodopianus oraz jego towarzysz w dziele Ewangelizacji – Diodor, zostali zabici na początku IV wieku w Afrodyzji, mieście położonym w pobliżu południowo-zachodniego wybrzeża Azji Mniejszej, w prowincji Caria (obecnie jest tam stanowisko archeologiczne w pobliżu miejscowości Geyre w Turcji).
Jako metropolia prowincji – zgodnie z ustaleniami kościelnymi na Soborze Nicejskim – Afrodyzja stała się miastem zarządu diecezji kararyjskiej.
Najwcześniejszym poświadczonym biskupem Afrodyzji był Ammoniusz, który uczestniczył w Soborze Nicejskim w 325 roku.
O chrześcijaństwie w Afrodyzji przed tą datą wiemy bardzo niewiele. Zagmatwana relacja o dwóch męczennikach z Afrodyzji zachowała się w Martyrologium Syriacum, Laterculi Hieronymiani i Synaxaria Constantinopolitana (wszystkie w Acta Sanctorum), a także w łacińskim opowiadaniu pasyjnym, które zostało opublikowane przez P. Peetersa.
Prawie wszystkie źródła zgadzają się, że męczeństwo miało miejsce w Afrodyzji 30 kwietnia, za panowania Decjusza, cesarza 249-251 (Passio) lub co jest bardziej prawdopodobne, za panowania Dioklecjana, cesarza 284-305 (Synax. Const.).
Imiona dwóch męczenników różnią się, ale najprawdopodobniej są to Diodoretus (lub Diodorus) i Rhodopianus. Imię Diodorus, ale nie Diodoretus, jest poświadczone w inskrypcjach na tym miejscu; Rhodopianus nie jest poświadczony, ale Rhodopaeus pojawia się w VI wieku. Według jednego ze źródeł Rodopianus był diakonem (Synax. Const.).
opr. dk. Krzysztof Kaput
