Diakon i męczennik – wspominany 17 stycznia.
Marianus, diakon i męczennik z prezbiterem Diodorem i innymi, zabity około 255 lub 283 w Rzymie.
Święci Diodor (Diodorus) i Marianus (zwany także Marcianus) oraz ich towarzysze byli rzymskimi męczennikami za panowania cesarzy Numeriana i Karinusa (283-85) oraz papieża Stefana I (253-58). Musiało ich być bardzo wielu. Jako towarzyszy wymienia się także imiona Lucjusza, Rogatusa, Kasjana i Kandyda. W grocie w pobliżu miejsca kaźni zaczęli gromadzić się chrześcijanie, aby uczcić rocznicę męczeństwa świętych. Odprawiali nabożeństwa i spożywali święte misteria. Na wieść o tym pogańskie władze zapieczętowały wejście do jaskini, a wszyscy którzy się w niej znaleźli, otrzymali koronę męczeństwa.
W rzeczywistości wydaje się, że to młody Kościół chrześcijański był zaskoczony, gdy zgromadzeni na modlitwie w katakumbach zostali zabici przez zablokowanie wejścia do ich podziemnego oratorium, tak że umarli z głodu. Diodor mógł być biskupem (jednak nazywają go prezbiterem), a Marianus był diakonem. Ich męczeństwo miało miejsce w grocie, w której pochowano świętych Chryzantusa i Darię przy Via Salaria (których relikwie teraz znajdują się w bazylice św. Jana na Lateranie).
Diodor, Marianus i ich towarzysze zostali pochowani w katakumbach Thrasona. Za czasów papieża Stefana V ich relikwie trafiły do kościoła Santi Dodici Apostoli (Św. Dwunastu Apostołów) w Rzymie około 888 roku, wraz z relikwiami Chryzanta i Darii.
Diodor i Marianus zostali kanonizowani, a nad zasypanymi katakumbami wybudowano później kościół. Obaj męczennicy byli szczególnie popularni w Rzymie IV wieku, a ich imiona pojawiają się w 𝘔𝘢𝘳𝘵𝘺𝘳𝘰𝘭𝘰𝘨𝘪𝘶𝘮 𝘏𝘪𝘦𝘳𝘰𝘯𝘪𝘮𝘪𝘢𝘯𝘶𝘮. Odkrycie ich relikwii miało miejsce w VIII wieku. Ich wspomnienia w 𝘔𝘢𝘳𝘵𝘺𝘳𝘰𝘭𝘰𝘨𝘪𝘶𝘮 𝘙𝘰𝘮𝘢𝘯𝘶𝘮 to 1 grudnia i 17 stycznia (odkrycie kości – odzyskanie ich relikwii), ale wspomina się ich też 19 marca.
W 𝘔𝘢𝘳𝘵𝘺𝘳𝘰𝘭𝘰𝘨𝘪𝘶𝘮 𝘙𝘰𝘮𝘢𝘯𝘶𝘮 pod datą 17 stycznia czytamy: „W Rzymie odnalezienie św. Diodorusa, Marianusa, i ich towarzyszy, Męczenników, którzy za czasów św. Stefana, Papieża, uczestnicząc w uroczystości Tajemnic św. na cześć Męczenników, zyskali palmę męczeńską, gdyż prześladowcy zasypali piaskiem wejście do krypty”.
Jacques Paul Migne – francuski ksiądz katolicki i wydawca, który zasłynął edycją najpełniejszego zbioru greckich i łacińskich tekstów Ojców Kościoła uważa, że zginęli oni śmiercią męczeńską za panowania cesarza Waleriana (253-60).
Imię Marianus z greckiego oznacza – Dar Boży, zaś z łaciny – Człowiek morza.
Fot. – Relikwie męczenników w krypcie Basilica Santi Apostoli w Rzymie.
opr. dk. Krzysztof Kaput
