Mnich, diakon, pustelnik, słupnik – wspominany 26 listopada.
Alpiusz – Alypios „Stylianos” (znany także jako: Olimpios, Alypius Cionita, Stylianos z Paflagonii) urodził się około 515 roku w Adrianopolu, w Paflagonii (historyczny region Azji Mniejszej, który w III wieku był prowincją rzymską) – dziś ruiny w pobliżu Eskipazar w Turcji. Jeszcze przed narodzinami Alpiusza jego matka miała przepowiadającą wizję przyszłej chwały dziecka. Stracił ojca w wieku trzech lat i jako młody człowiek został wysłany na naukę do biskupa Hadrianopolis Teodora, a następnie został mnichem.
Następca biskupa Teodora wyświęcił go na diakona i dał mu stanowisko skarbnika w swoim kościele. Młody diakon Alpiusz był współczesny Symeonowi Stylitesowi Młodszemu (+ 592). Następnie Alpiusz rozdał swój duży majątek ubogim i wstąpił do klasztoru, gdzie jego żarliwość i pobożność prowokowały innych mnichów.
W związku z tym Alpiusz opuścił klasztor, udał się na pustelnię – na górę w pobliżu miasta – aby prowadzić ascetyczne życie i zbudował tam kościół poświęcony Eufemii z Chalcedonu.
Mówi się, że z nieba zstąpiło światło, które oświeciło świętego i miał moc przepowiadania przyszłości oraz uzdrawiania chorych. Jego reputacja rozprzestrzeniła się i wielu ludzi szukało go, aby usłyszeć jego nauki lub zostać przez niego uzdrowionym. Stał się szczególnie znany ze swojej miłości do dzieci.
Wśród pomników pogrzebowych znajdowała się kolumna zwieńczona fantastycznym zwierzęciem, pół bykiem i pół lwem. Alpiusz zrzucił potwora na dół kolumny i zastąpił go krzyżem, symbolem zwycięstwa nad złem.
W wieku 32 lat postanowił schronić się na szczycie filaru, aby uciec od rosnącej popularności. Pokrył go podłogą i żył na nim przez 53 lata, narażony na złą pogodę i w doskonałym bezruchu. Jego skrajna asceza zgromadziła wokół kolumny dużą liczbę uczniów, dlatego Alpiusz musiał założyć dwa klasztory, męski i żeński.
Dotknięty hemiplegią¹, diakon Alpiusz został zmuszony do leżenia na boku i pozostał w tej pozycji przez 14 lat, zanim zmarł w wieku prawie stu lat – za panowania Herakliusza (610-641).
Jak mówi legenda w godzinie śmierci twarz Alpiusza nagle rozpromieniła się i pojawił się anioł, który odprowadził jego duszę do nieba.
Relikwia jego głowy znajduje się w klasztorze na górze Athos, do którego w 1428 roku dołączyły wspólnoty założonej przez św. diakona Alpiusza. Poświęcono mu klasztor w Konstantynopolu, a on jest przedstawiony na mozaice w Bazylice św. Marka w Wenecji obok św. Symeona Starszego. Wzywa się świętego Alpiusza przeciwko bezpłodności.
Diakon Alpiusz jest patronem chorych dzieci oraz kobiet pragnących mieć dzieci.
Kiedy dziecko zachorowało, jego ikona była wieszana nad jego łóżkiem. Bezdzietne kobiety również proszą o jego wstawiennictwo, przy cudzie poczęcia dziecka i o macierzyństwo.
W 𝘔𝘢𝘳𝘵𝘺𝘳𝘰𝘭𝘰𝘨𝘪𝘶𝘮 𝘙𝘻𝘺𝘮𝘴𝘬𝘪𝘮 pod datą 26 listopada czytamy: „26 listopada VII w. w Adrianopolis w Paflagonii w Adrianopolu zmarł prawie 100-letni święty diakon i stojący na filarach Alpiusz Studyta, który wspiął się na filar w wieku 30 lat i nie opuścił go przez 67 lat”.
¹Porażenie połowicze, inaczej 𝗵𝗲𝗺𝗶𝗽𝗹𝗲𝗴𝗶𝗮 to stan spowodowany uszkodzeniem drogi korowo-rdzeniowej w mózgu lub urazem rdzenia kręgowego, który prowadzi do porażenia mięśni jednej połowy ciała.
𝘿𝙞𝙖𝙠𝙤𝙣𝙞𝙚 𝘼𝙡𝙥𝙞𝙪𝙨𝙯𝙪 „𝙎𝙩𝙮𝙡𝙞𝙖𝙣𝙤𝙨𝙞𝙚” 𝙥𝙤𝙡𝙚𝙘𝙖𝙢𝙮 𝙏𝙬𝙤𝙟𝙚𝙢𝙪 𝙬𝙨𝙩𝙖𝙬𝙞𝙚𝙣𝙣𝙞𝙘𝙩𝙬𝙪 𝙣𝙖𝙨𝙯𝙚𝙜𝙤 𝙎𝙩𝙖𝙨𝙞𝙖 𝙞 𝙬𝙨𝙯𝙮𝙨𝙩𝙠𝙞𝙚 𝙘𝙝𝙤𝙧𝙚 𝙙𝙯𝙞𝙚𝙘𝙞 
Fot. 1. Diakon Alpiusz, Menologion cesarza Bazylego II, Biblioteka Watykańska, Rzym
Fot. 2. Diakon Alpiusz – malowidło w celi Dionizego z Zakynthos w zrujnowanym mieście Paliochóra na Eginie
Fot. 3. Diakon Alpiusz – fresk w kościele metropolitalnym w Kalamacie
opr. dk Krzysztof Kaput
