Diakon i męczennik – wspominany 3 listopada.
Według Passio, Walenty (także: Valentine, Valentino) był kapłanem, zaś Hilariusz (także: Hilarius, Ilario) był diakonem.
Podczas prześladowań za panowania cesarza Maksymiana obaj zostali związani, obciążeni kamieniami i wrzuceni do przepływającego przez miasto Tybru. Ponieważ nie utonęli – zostali ścięci na Via Strata w Viterbo ok. 303 r.
W 788 r. kościół św. Walentego w Silice – dziś dzielnicy Viterbo – został po raz pierwszy wymieniony w akcie fundacyjnym klasztoru Farfa. Około 880 r. relikwie Walentego i Hilariusza zostały przeniesione do klasztoru z Camigliano, gdzie w VIII-wiecznym passio pierwotnie umieszczono ich męczeństwo; klasztor otrzymał posiadłość w Camigliano w 824 roku. Relikwie zostały prawdopodobnie przywiezione do Viterbo dopiero w XVI wieku. Dziś spoczywają w katedrze San Lorenzo.
Oprócz Walentego i Hilariusza wspomina się także męczenników Demetriusza i Eudoksję.
W 𝘔𝘢𝘳𝘵𝘺𝘳𝘰𝘭𝘰𝘨𝘪𝘶𝘮 𝘙𝘻𝘺𝘮𝘴𝘬𝘪𝘮 pod datą 3 listopada czytamy: „W Viterbo męczeństwo św. Walentyna, Kapłana i św. Hilarego, Diakona, których dla wiary chrześcijańskiej w czasie prześladowania Dioklecjańskiego obciążono kamieniami i wrzucono do Tybru. Ponieważ jednak cudownie utrzymali się przy życiu, więc przez miecz zdobyli sobie koronę niebieską.”
Foto – Relikwie świętych Walentego i Hilariusza w ołtarzu bocznej kaplicy im poświęconej – w katedrze pw. św. Wawrzyńca (𝘚𝘢𝘯 𝘓𝘰𝘳𝘦𝘯𝘻𝘰) w Viterbo
opr. dk. Krzysztof Kaput
